İlhan Tarus, 1907 Tarsus doğumlu. Yedi Meşale ortak yapıtıyla adını duyuran yazarımız Cevdet Kudret'le yaşıt. Tarus'un babası Reji Dairesi memuru olduğundan, baba görevi gereği İlhan Tarus Anadolu'nun birçok kentinde bulunmuş.
İlkokulu Biga, Niğde, Erba, Konya, Tekirdağ'da okumuş. Ortaokulu, liseyi; İstanbul'da, Konya'da; üniversiteyi Ankara Hukuk'ta okumuş.
Savcılık, yargıçlık yapmış Anadolu'nun çeşitli yerlerinde. Adalet Bakanlığında görev almış. Gazetelerde köşe yazarlığı yanında yazdıklarını da yayımlamış.
Oyun, öykü, roman, fıkra, eleştiri, deneme türlerinde üretken bir yazar görünümünde.
Yedi Meşaleciler, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali kuşağının yazarlarından İlhan Tarus.
Kendi yaşam deneyimlerinden, işgal yıllarından, Kurtuluş Savaşı'ndan seçtiği konuları gerçekçi, belgesel kurgularla toplumcu anlayışla romanlaştıran İlhan Tarus yazınımıza varsıllık, çeşitlilik katmasına karşın "unutulan" yazarlarımızdandır.
Cevdet Kudret onu Türk Edebiyatında Hikaye ve Roman adlı önemli incelemesinin üçüncü cildinde "öykücü" olarak değerlendirmiştir.
Şükran Kurdakul da Çağdaş Türk Edebiyatı yapıtının dördüncü cildinde İlhan Tarus'u "romancı" olarak yansıtmıştır.
İlhan Tarus'un "şimdilik" beş roman yazdığı biliniyor: Yeşilkaya Savcısı, Var Olmak, Hükümet Meydanı, Vatan Tutkusu, Duru Göl, Samanpazarı.
1950'li yıllarda gazetelerde romanları yayımlanan Tarus'un belki de gazetelerin tozlu sayfalarında kalan başka romanları gün ışığına çıkmayı bekliyordur...
Duru Göl'ü Trabzon Fatih Eğitim Enstitüsü öğrenciliğimde bulmuştum. Dost kitabevinin çok az el değmiş tozlu raflarında: güncelliğini yitirmiş, elde kalmış, gelişigüzel yığılmış çok değerli kitaplar arasında.
Boztepe'de arkadaşlarla güneş görmeyen küçücük bir yer tutmuştuk. Oranın nemli odasında nice kitaplar okudum. Onlardan biriydi Duru Göl. Yazarın başka yapıtlarını da arama nedenlerimdendi.
Duru Göl yazınımızda belki de örneği çok az olan "yapı alanı" konulu romanlardan. Tüneller açılarak Yarıbel'deki Duru Göl'ün akıtılmasıyla Altınova sulanacaktır. Bu uğurdaki çabalar, yapı alanındaki olaylar. Göl suyunun ekime elverişli olmamasının düşünülmemesi, boşa giden iş, emek, para... Çalışanlarla köylülerin ilişkileri; işçiler, uygulayımcılar, yöneticiler, onların kendi aralarında bireysel çelişkileri, "insan ilişkileri" anlatılır romanda.
Duru Göl'ü okuduktan sonra, çok sonraları okuyabildiğim eleştirilerde Duru Göl'ün geçen yılki gezimizde ilk kez gördüğüm "Elazığ Ovası'nın üstündeki Hazar Gölü" olduğunu öğrenecektim.
Var Olmak'ta olaylar "Mütareke" Dönemi'nde geçer. Çanakkale, İstanbul işgal altındadır. Biga'da, Karabiga'da gelişen olaylar İlhan Tarus roman anlayışıyla aktarılır. Romanın iki önemli adı; Padişah Vahdettin ile İngiliz yanlısı Anzavur Ahmet Paşa, Reji Müdürü Hamdi Bey'dir.
Hamdi Bey ile ilçenin önemli adlarından Hacı Rıfat ilçeyi "Milli Mücadele"ye yönlendirmek için çalışırlar. Saltanat yönetimine bağlı ilçe yöneticileri Anzavur'la işbirliği yaparlar. Romanın çatışması bu iki karşıt görüş, güç savaşımının yansımasıdır.
Var Olmak, Kurtuluş Savaşı'mızın çiçeklenme yıllarını yer, kişiler, zaman, kişilik, çözümleme... yönleriyle başarılı anlatır.
Vatan Tutkusu, Kurtuluş Savaşı başlarında Yunanlıların Ege'yi işgalleri sırasındaki olaylardan alır konusunu. Orta yaşlardaki Osman Efe işgale başkaldırıya öncü olur... Bölgede beklediği "kurtuluş savaşımı" bilincini, "vatan tutkusu"nu yarattığı için Osman Efe mutludur...
Hükümet Meydanı; Padişah - İngilizler - Bunlarla işbirliği içindeki "İslamcılar"ın çıkardığı "Kuvayımilliyeye, Kurtuluş Savaşı'na, Ankara'daki TBMM'ne karşı Konya Bozkır ayaklanmasını" anlatır.
Yeşilkaya Savcısı, bir Anadolu kasabasının egemen güçleri karşısında beş altı ay tutunabilen "ülkücü bir aydın"ı anlatır.
Samanpazarı'nı bulamadım, okuyamadım bugüne dek...
Tarus'u bir ara "Kavis" yeniden yayımlamaya başlamıştı. Şimdi de "h20 Kitap" yayımlıyor. Tüm yapıtlar çıkacak. İlhan Tarus'u okuyarak Cumhuriyet Dönemi edebiyatı eksiğimizi giderelim...
Yorum yazarak Yeşilgiresun Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Yeşilgiresun Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.