Sayın okurlarım,
Halk bahçelerinde fındığa yapılan uygulamalarda o kadar çok yanlışlar, hatalar yapılıyor ki hangi birini yazacağımı şaşırıyorum.
Yanlış yapılan uygulamalar zamanla doğru imiş gibi algılanmakta ve yanlış uygulamaya devam edilmektedir.
Bunlardan biride sık, eski dikim, bakımsız ve verimsiz halk bahçelerinde fındık ocaklarında yapılan dal seyreltmesinin verimi artırdığı şeklinde bilinmesi ve uygulanmasıdır.
Çiftçiler bahçelerden daha yüksek verim almak düşüncesiyle ocaklar arası mesafeyi kısa tutmakta, ocaktaki dalları fazla bırakmaktadır.
Bu dallar sıklıktan, fidan ve genç dal budamasının yapılmamasından dolayı yan dalsız, az yan dallı, çelimsiz ve ince yan dallı olarak güneşi görmek için gökyüzüne doğru büyürler.
Bu durum bahçelerde kültürel bakım işlerinin yeterince ve tekniğine uygun şekilde yapılamamasına, ayrıca dallar arasında besin maddeleri, su ve özellikle ışık yönünden rekabet oluşmasına, bunlardan az faydalanmalarına ve sonuç olarak en önemlisi de dalların düşük ürün verecek şekilde yetişmesine ve verimlerinin düşük olmasına sebep olmaktadır.
Verimi düşük olan bu fındık ocaklarından, fazla dalların kesilmesi ile verimin arttığı bilinmektedir.
Ocaklardan dal seyreltilmesi ile verimin arttığı gerçekten doğru mu?
Araştırma merakımdan, kendi bahçemde dalları fazla olan bir ocakta bir çalışma yaptım.
Şubat ayı başında 11 dalı olan bir ocakta karanfilleri saydım. 605 karanfil vardı. Bu ocakta olmaması gereken dalları dibinden keserek çıkardım, dal sayısını 8 e düşürdüm.
Ocaktan üç dalın kesilmesi ile 141 karanfil saf dışı oldu. 8 dalda 464 karanfil kaldı.
Ocakta dal seyreltmesi ile verim artışı olacak diye düşünürken, beklerken, karanfil sayısı 605 ten 464 e düştü yani verim ta başta % 23 azaldı.
Ocaklarda dal seyreltmesi ile verimin azaldığını gördüm.
Fındık ocaklarından dal kesildiğinde, kesilen ve bahçeden uzaklaştırılan daldaki karanfil kadar verim düşüyor.
Fındık ocaklarından kesilen her dalda karanfil mutlaka vardır.
Dalların seyreltilmesi halinde, kesilen dal sayısı azda olsa çokta olsa, dal büyükte olsa küçükte olsa karanfil sayısında/verimde bir düşme mutlaka oluyor.
Bu ocaktan ve diğer ocaklardan dal seyreltmesi sonucu karanfilin/verimin azalma miktarı ya da oranı kesilen dalın sayısına ve büyüklüğüne göre azalıp çoğalıyor.
Ocaktan kesilen dal sayısı az ve dallar küçük olursa bu verim azalması oranı % 1-15 gibi düşük seviyelerde, kesilen dal sayısı fazla ve dallar büyük olursa verim azalması oranı % 15-40 gibi yüksek seviyelerde olmaktadır.
Ancak fındık ocaklarında kesilecek dal yoksa o zaman dal azalmasından dolayı olacak verim azalması söz konusu değildir.
Esasında bilinçli bir çiftçinin bahçesinde fazla ocak ve ocaklarında fazla dal olmaz.
Bilinçli çiftçi ocaklarından dal kesmeyi bırak bir dalın yan dalını bile kestirmez. Bahçesinden, dal, dalcık kesmeye kıyamaz.
Kesilen her dal, dal parçası bilinçli çiftçi için karanfil demek, fındık demek, para demektir.
Ancak ocaklarda kuruyan, kırılan, hastalanan ve verimden düşen dallar olursa, bunların yerine fidan bırakılması yada dikilmesi şartı ile dal kesilmesine müsaade eder.
Böyle çiftçi nerde diyebilirsiniz. Henüz ben de bulamadım.
Kalan dallar üzerinde örnek bahçe budamalarında ne yapılıyorsa onu yaptım.
Başka bir işlem yapmadım.
Ocakta kalan 6 dal noksan dallı yapıdadır. Diğer kalan 2 dalda tam dala yakın yapıdadır.
8 dallı ocağı, ertesi yılın Şubatında tekrar saydım. 51 karanfil artarak toplam 515 karanfil oluşmuş.
Bir yıl geçmesine rağmen daha 11 dallı ocaktaki karanfil sayısına ulaşılamadı
Hasatta 8 daldan(464 karanfilden) 1,160 Kg fındık aldım. Bu miktar 11 dalda 1,60 Kg fındığa denk gelmektedir. 11 daldan alınması tahmin edilen 1,60 Kg fındık, dekarında 50 ocak bulunan bahçede dekara 80 Kg dolaylarında fındık demektir.
Dekarında ort 50 ocak ve ocaklarında ort 8 dal olan bir bahçeden ort. 250 Kg fındık alabilmek için ocakların da ort. 5 Kg fındık olması gerekir. 8 dallı bu ocaktan 5 Kg fındık alınabilmesi için 2100 karanfilin olması gerekir.
Hedef; ocaklarda fazla dallar kesilerek dekardan ort 80 Kg alınan fındığı ort 250 Kg ma çıkarmak.
Dalların seyreltilmesi ile ocaklarda kalan dallar su, besin maddeleri ve ışıktan daha fazla yararlanmaktadır. Bu durumda dalların uç ve yan kısımlarında yıllık sürgün sayısının ve uzunluğunun arttığı buna bağlı olarak karanfil miktarının da bir miktar arttığı görülmektedir.
Can alıcı soru şu: Dal seyreltmesinden sonraki yıllar içinde bu ocağın 8 dalı, 5 Kg fındığı veren 2100 karanfili oluşturacak şekilde taçlandırılabildi mi? Kaç yılda taçlandırıldı? İşte budama, gübreleme vs bu sorulara olumlu cevap verilmesi için yapılır.
Ancak dal seyreltmesi ile sürgün miktarında ve buna bağlı karanfil miktarında/verimde görülen bu artışlar kesilen dallardan ileri gelen verim eksiğini kapatamamakta, kapatsa bile hedeflenen ocak verimi olan ort. 5 Kg ma çıkarması mümkün görülmemektedir.
Yani verim istenildiği gibi artmamaktadır.
Sık, eski dikim ve bakımsız fındık ocaklarında dalların düşük ürün verecek şekilde yetişmesi, dal seyreltmesi yapıldıktan sonraki 3-5 yıl içinde verimin istenilen seviyeye artmasına engel olmaktadır.
Bu nedenle fındık ocaklarında sadece dal seyreltmesi yapıldığında, verim istenildiği gibi artmadığı için başka verim artırıcı tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Fındık ocaklarında fazla dalların kesilmesinden dolayı olan verim düşüklüğünü önlemenin ve verimi hedef verim seviyesine çıkarmanın en iyi yolu bahçelere fındık üretim tekniğine uyarak yeni dikim yapmak, fındık ocaklarını 5-10 Kg fındık verecek şekilde yani tam dallı ve ömür boyunca sabit sayıda (5-9 dallı) yetiştirmektir.
Bu yapılamıyorsa o zaman dal seyreltmesi ile beraber budamaya bağlı verim artırıcı tedbirlerin alınmasına ihtiyaç var görünüyor.
Budamaya bağlı verim artırıcı tedbirler nelerdir?
Budamaya bağlı verim artırıcı tedbirler, gerçek budamadır.
Gerçek budama; Aynı bahçede, aynı fidanlara, genç dallara ve dallara seri halde, ara vermeden, peş peşe en az 4 yıl, gerekiyorsa 5, 6 yıl fidan, genç dal budaması ve dal budaması yapılmasıdır.
Fındık bahçelerinde yapılan budamanın süresi en az 4 yıldır, 5-6 yılda olabilir. Budamayı bu süre içinde yapanlar gerçek budamacılardır.
Budama 1 kez yapılıp bırakılıyorsa o budama değil OYALANMAdır.
Fındık ocaklarında dal seyreltmesi ile beraber verimin artması isteniyorsa;
Bir: Budamayı çakma, kopyacı budamacıların yapması ile bu artış olmaz.
İki: Bahçelerde budamayı çakma, kopyacı budamacılar değil kendilerini yenilemiş gerçek budama yapanlar yapmalıdır.
Üç: Budama, budama süresi 1 kez yapılan gibi değil en az 4 yıl yapılacak şekilde, gerekirse 5-6 yıl yapılacak şekilde planlanmalıdır.
Dört: Sonra dal seyreltmesi ile beraber budamaya bağlı verim artırıcı tedbirler uygulanır. Bahçedeki noksan dalların tamamı ne zaman tam dal olursa o zaman bu ocakların her birinden 5 Kg fındık alınır. (İleride zamanım olursa budamaya bağlı verim artırıcı tedbirler hakkında yazabilirim.)
Köylerde/Mahallelerde örnek fındık bahçeleri yapılıyor ve peşinden dekardan 250-300 Kg fındık alındı, alınıyor, oluyor vs deniliyor. Oysa örnek bahçelerdeki dalların % 70-80 noksan daldır. Bu noksan dalların tamamı ne zaman tam dal olursa (halk bahçelerindeki noksan dalların tam dal olması 8-10 yıl alabilir) o zaman bu bahçelerin dekarından 250-300-400 Kg fındık alınır.
SONUÇ: Sık, eski dikim, bakımsız ve verimsiz bahçelerde fındık ocaklarından fazla dallar kesildiği anda verim düşmektedir. Bu kesin. Verim, sonraki 3-5 yıl içinde kalan dalların su, besin maddeleri ve ışıktan daha fazla yararlanması sonucu bir miktar artmaktadır. Ancak bu artış yetersizdir. İstenilen verime ulaşabilmek için dal seyreltmesi ile beraber gerçek budama denilen budamaya bağlı verim artırıcı tedbirlere ihtiyaç vardır.
Saygılarımla.
Yorum yazarak Yeşilgiresun Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Yeşilgiresun Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(5)Ahmet Durkaya/ Ordu - Bu abi çok mu komik?
Verim o şekilde ölçülmez senin 11 dalda 660 tomurcuk varsa dal başına ortalama 60 tomurcuk demek. Sen sekiz dala düşürdün ya seneye dal başı seksen tomurcuk olur. Diyeceksin ki senin o kafayla 20 tomurcuk zarardayım. ? Oluşan tomurcuklar da 1 tane fazladan fındık oluşturur olanlar daha dolgun ve ince kabul olur randıman da 1-2 randıman farkeder oradan alacağın fazlalığı da hesapla. Her ocaktan 3 ortalama dersek 1000 Ocak olan bir bahçede 3000 dal demektir. Senin hesaba göre 300 Ocak benim hesaba göre 397 Ocak demektir daha az işçilik bakım masrafı yapacaksın. Böylece 8 dallı 1000 ocaklı bahçede 11 dallı 1000 ocaklı bahçeye göre 500 kilo fazla fındık parası cebinde olur. (500 kilo fındığın fazla olur demedim dikkat!)
Radikal Kılıç - dal kesme diyor nasıl kesmeyeceksin eski dalların yarısı yosun tutmuş bu tür dalların fındıklarıda çürük oluyor dal seyreltme en makul çözümdür bence dallar birbirini sıkıştırıp kurutuyor fındıkları çok küçük kalıyor bide şöyle düşünelim bir daire içinde 10 kişi kalırsamı rahat olur 3 5 kişimi bence dallarda öyle
Kocaeli - Yahu milleti yanlış bilgiye yönlendirmeyin adam ilaç atmaz gübre atmaz çapa yapmaz otunu almaz sadece budamayla verim artışı olmaz ,6 dallı Ocak en verimli bahçedir külleme gelmiyor bir kere , 10 dallı ocakta ne kalibre olur ne mahsul
İzmitli - Valla kafam karıştı !
Dal kes , kesme ,
Kesicezmi kesmicezmi ?
Ocakların makul kaç dalla sapit kılacağız ?
Bu önemli ,
Tanin Bayrak - izmitli bu soru yanlış hiçbir budamacı arkadaşımız dal sayısına takılmaz esas olan bahçelerdeki azot karbon dengesizligi kök gövde arasındaki kuvetli denge dallar arasındaki mesafe 45 derece yan daların hızlı bir şekilde çıkartılması ortamı azotun alehine çevirip dalların geri çagrılması vs eytim amaçlı videomu bir hafta içinde yotube kanalımda paylaşacam kanalımı takip ederseniz önemli bilgilre ulaşırsınız saygılar TANİN BAYRAK youtube kanalım
Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.