Sayın okurlarım,
Bir iş için Elazığ'a gittim. İşim gereği kayısı çiftçileri ile görüştüm. Kayısı bahçelerini ve ağaçlarını inceleme fırsatı buldum. Çiftçiler kayısı fidanlarını dikerken ve budamalarını yaparken İlçe Tarım Müdürlüğünden bilgi ve destek aldıklarını, verilen bilgileri aynen uyguladıklarını belirtmişlerdir.
Kayısı ağaçları dikiminden itibaren 6-7 yıl içinde, çanak usulü de denilen goble usulüne göre budanarak büyütülmüştür.Bu şekilde büyütülen kayısı ağaçlarından, toprağına, yaşına, bakım şartlarına, çeşide ve iklim şartlarına göre değişmek üzere ağaç başına 250-275 Kg ma kadar kayısı alınmaktadır. Kayısı ağaçlarından 275 Kg ma kadar ürün alınmasını sağlayan çok sayıda neden var fakat bunların arasında en önemlisi “fidan ve genç ağaç budaması”dır.
Kayısı fidanlarının goble usulü budama yöntemi ile budanması sonucu büyüyen genç ya da verim çağındaki ağaçları görünce ve bu ağaçların 275 Kg ma kadar kayısı verdiğini de duyunca bizim bahçeler için çok üzüldüm. Moralim bozuldu. Sonra da kayısı çiftçilerini kıskandım.
Giresun ve Ordu da fındık bahçelerinin ilgisiz, bakımsız, verimsiz ve yangından çıkmış gibi hallerini gördükçe, Elazığ çiftçilerinin kayısı ağaçlarını yetiştirmede oldukça çaba-emek harcadıklarını ve başarılı olduklarını gördüm. Elazığ çiftçilerinin gösterdikleri çabanın-emeğin % 15-20 ini bile fındık çiftçilerinin fındık bahçeleri için göstermediklerini görüyorum. Bir gün Elazığ'a giderseniz lütfen kayısı ağaçlarını görmeyiniz. Gördüğünüzde, biraz fındıktan anlıyorsanız ve çiftçi iseniz fındık bahçelerinin verimsizliğinden-bakımsızlığından dolayı, üzülürsünüz, moraliniz bozulur.
*****************************
Fidan ve genç dal budaması bilgileri eksik te olsa 40-50 yıldan beri biliniyor. Ancak işin garip tarafı kimse bilmiyor. Bu nedenle yeni sayılır. Bu konuda düşüncelerimi daha öncede yazdım. Kısaca tekrar yazıyorum.
1-Fındık bahçelerinin dekarından 300 Kg-400 Kg- 500 Kg lara kadar yüksek verim ancak bahçedeki dalların en az % 90 ı ya da tamamı TAM DAL olduğunda alınır. Halk bahçelerinde ve köylerde yapılan örnek bahçelerde dalların % 70-80 i NOKSAN DAL lıdır.
2-Fındık dallarının TAM DAL olması içinde bu dalların fidanlarına fidan ve genç dal budamasının yapılması şarttır. Bunun için budama yapılırken ağırlığın özellikle fidan ve genç dal budaması üzerinde olması gerekir.
3-Sık, eski dikim ve verimsiz fındık bahçelerinde fidan ve genç dal budamasının süresi en az 4 yıldır. Bu süre 5 veya 6 yıl olabilir, ama hiçbir zaman daha kısa olamaz.
4-Fidan ve genç dal budaması, bu 4 yıl içinde 2ci yılda, 3cü yılda ve 4cü yılda ve gelecek yıllarda, bahçelerde her fidana tek tek gidilip fiilen budama yapılarak, yaptırılarak öğrenilir, öğretilir. Fidan ve genç dal budamasının öğrenilme ve öğretilme kuralı böyledir.
5-Kurs görsün ya da görmesin, bir ücret karşılığında başkasının bahçesinde budama yapan elemanlar ya da budamacılar, 4 yılda en az 4 kez budama yaptıkları bahçelerdeki fidanların başına gidemezler ve budamanın o yılki kısımlarını yapamazlar. Budamayı bir ücret karşılığında yaptıran bahçe sahipleri de bir fidanın başına en az 4 yıl gidilerek budama yapılacağını bilmezler.
Kimse bir başkasının bahçesine en az 4 yıl giderek budama yapmaz, yapamaz.
SORU: Budamacılar, en az 4 yıl başkasının bahçesine gidip-gelerek fidan ve genç dal budamasını nasıl yapacaklar? Yapamazlar.
6-Fidan ve genç dal budamasını en az 4 yıl fidan ve genç dal budaması eğitimini almış-kursunu görmüş, bahçesi olan her çiftçi ancak kendi bahçesinde yapar. Başka kimse yapamaz.
7-Fındık budaması kurslarında ya da uygulamalı budama eğitimlerinde, kursiyerlere, çiftçilere öğretilmesi, öğrenilmesi, gösterilmesi gereken can alıcı noktalar; fidan ve genç dal budamasının 2ci, 3cü, 4cü yıllarında gerekirse 5ci ve 6cı yıllarda yapılan genç dal budamalarıdır.
Kısa devreli kurslarda(1-3-5-10 gün gibi), bırakılan fidanlar belki 2ci yılın başında 60-80-100 cm den dışa bakan bir göz üzerinden kesilebilir ama, 2ci yıl içinde büyüyen filizler/sürgünler görülemez. 3cü ve 4cü yılbaşı budamaları yapılamaz. 3cü yıl ve 4cü yıl içinde büyüyen filizler/sürgünler de görülemez.
Bu nedenle kısa devreli budama kurslarında fidan ve genç dal budaması yapılamaz, gösterilemez, öğretilemez, öğrenilemez.
SORU: ÇİFTÇİLER, BUDAMA KURSLARINDA GÖREMEDİKLERİ GENÇ DAL BUDAMASINI KENDİ BAHÇELERİNDE NASIL YAPACAKLAR?
2ci, 3cü ve 4cü yıllarda yapılması gereken genç dal budamalarının fiilen nasıl yapıldığını kurslarda göremeyen-öğrenemeyen ÇİFTÇİLER, GÖREMEDİKLERİ BUDAMAYI KENDİ BAHÇELERİNDE YAPAMAZLAR. YAPMALARI DA MÜMKÜN DEĞİLDİR.
O zaman kısa vadeli budama eğitimi kursu yapmanın bir anlamı kalmıyor. Bu nedenle kısa vadeli budama eğitimi kursları başarısızdır.
Fidan ve genç dal budamasının 2ci, 3cü, 4cü yıllarında yapılan genç dal budamalarının yapılması, gösterilebilmesi için kurs süresinin 2ci, 3cü, 4cü yılları kapsayacak şekilde en az 4 yıl olması gerekir.
8-Kısa vadeli budama eğitimi kurslarının başarısız olduğunu, bu kurslarda çiftçilerin fidan ve genç dal budamasını öğrenemediğini ancak fidan ve genç dal budamasını en az 4 yıl yapanlar, yaşayanlar bilir, anlar. Ben 4 yıldır bu işle uğraşıyorum.
9-Kimse fındık budaması ve eğitimi kurslarının başarısız olduğunun farkında değildir. Bu nedenle başarısız kısa vadeli kurslara devam edilmektedir.
Başarısız kısa vadeli budama ve eğitimi kurslarına son verilmelidir.
10-Fındıkta, fidan ve genç dal budaması yapanların bahçesinde çok fındık olmaktadır. Buda maliyeti düşürmektedir.
Fidanlarına fidan ve genç dal budaması yapılmayan bahçelerde bilinçsiz dal seyreltmesi (dal seyreltmesi budama değildir-hatanın düzeltilmesidir) yapılarak oyalanılmaktadır.
Fidan ve genç dal budaması ile ilgili bilgilerim elbette bu kadar değil. Burada bir kısmını kısaca yazdım. Fındık tarımı kitaplarında-broşürlerinde fidan ve genç dal budamasının 2ci, 3cü ve 4cü yıllarında yapılan genç dal budaması bilgileri eksiktir. Eksik olan bilgilerin büyük bir kısmını bu 4 yıl içinde tespit ettim. Uygulamaya devam ettikçe fidan budamasının yeni bilgilerine ulaşıyorum.
Saygılarımla.
Yorum yazarak Yeşilgiresun Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Yeşilgiresun Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yeşilgiresun Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yeşilgiresun Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yeşilgiresun Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.